روابط سیاسی و فرهنگی ایران و ترکیه در دوره رضاشاه 1304 – 1320 شمسی

چکیده حکومت رضا شاه دارای ویژگی های منحصر به فرد از جنبه های سیاسی و فرهنگی بود ، روابط سیاسی و فرهنگی ایران با دول آن زمان بر وضعیت داخلی کشور تأثیراتی بر جای گذاشت . از کشور های قابل بحث در این زمینه می توان ترکیه را نام برد . رضا شاه از برنامه های آتا تورک ( مصطفی کمال پاشا ) متأثر شده و مطابق این روند دست به تغییراتی در نمادهای اجتماعی و سیاسی و فرهنگی ایران زد ، این اصلاحات شامل (کشف حجاب ، غرب گرایی ، جدایی دین از سیاست ) در جامعه چندان قابل پذیرش نبود البته تجدد گرایی پیشینه و زمینه ای در میان روشنفکران هر دو کشور داشت ولی با ظهور رضا شاه و آتا تورک به این موضوع سرعت بیشتری بخشیده شد هر دو رهبر دارای شباهت هایی مانند ؛ منحل نمودن حکومت های پیشین (امپراتوری عثمانی –پادشاهی قاجار ) وجود اندیشه های تجدد گرایی ، دیکتاتوری حذف سنت های دینی و فرهنگی بودند که از موارد قابل بحث پژوهش است. تاریخ بیست ساله روابط ایران و ترکیه مملو از تنش های مرزی و قرارداد ها و پیمان های دوستی است ، از سال 1311 شمسی / 1932 میلادی دورانی از صلح و صفا بین دو کشور حاکم بوده است ، که اوج این تفاهم و ارتباط سیاسی و فرهنگی بین دو دولت ، سفر رضا شاه در سال 1313 ش / 1934 م به ترکیه بود . نتایج این سفر در ، غرب گرایی ، کشف حجاب ، بسته شدن قرار داد های منطقه ای پیمان سعد آباد (1316 ش / 1937 م ) مشاهده می گردد ، این قرار داد ها ، شروع دوران طلائی در روابط ایران و ترکیه بود ، هدفهای استراتژیک دول بزرگ ( شوری و انگلستان ) در رابطه ایران و ترکیه موثر بود . نزدیکی علایق رهبران دو کشور در اجرای سیاست تنش زدایی باعث رفع بسیاری از اختلافات فرهنگی سیاسی و عقیدتی بود که قرنها موجب تنش در روابط بین دو کشور شده بود . کلید واژه : روابط فرهنگی و سیاسی ـ رضا شاه و آتاتورک ـ ایران و ترکیه ـ تجدد آمرانه